T.S.E. Eş Değer Parça Uygulaması
Bilindiği üzere, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’nın 2015/2 sayı ve 13.01.2015 tarihli genelgesi ile Türkiye’de ‘Eşdeğer Parça’ dönemi başlamıştır. Otomotiv yan sanayini desteklemek amacıyla başlatılan, (muadil) eşdeğer parça kullanımıyla ilgili genelge 1 Haziran’da yürürlüğe girecektir. Buna göre, 1 Haziran’dan sonra araçlarda orijinal parça yerine yerli sanayinin ürettiği belgelenmiş eşdeğer parçalar kullanılabilecektir. T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı 1575 sayılı ve 19.01.2015 tarihli yazısı ile eşdeğer parça belgelendirme görevini 2 yıl süre ile TSE’ye vermiştir.
Eşdeğer parça belgelendirilmesi iş ve işlemlerinin yürütülmesi amacıyla gerekli altyapı çalışmaları TSE Ulaşım ve Lojistik Sistemleri Merkez Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Yurtdışı uygulama örnekleri incelenerek, Türkiye şartlarına en uygun uygulama yöntemi oluşturulmaya çalışılmıştır. Buna ek olarak, parçalara ait teknik kriterler oluşturulmaktadır. İhtiyaç duyulan test, standart ve regülasyonlar listelenmiştir. Başvuru süreci, belgelendirme süreci, kontrol süreçleri tanımlanmıştır.
Eşdeğer parça belgelendirilmesi iş ve işlemlerinin yürütülmesi amacıyla gerekli altyapı çalışmaları TSE Ulaşım ve Lojistik Sistemleri Merkez Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Yurtdışı uygulama örnekleri incelenerek, Türkiye şartlarına en uygun uygulama yöntemi oluşturulmaya çalışılmıştır. Buna ek olarak, parçalara ait teknik kriterler oluşturulmaktadır. İhtiyaç duyulan test, standart ve regülasyonlar listelenmiştir. Başvuru süreci, belgelendirme süreci, kontrol süreçleri tanımlanmıştır. Eşdeğer parça uygulamasına ürünlerin tanımlanmasını sağlayan yaklaşımlar dikkatlice çalışılarak süreçte hem sanayiciye destek olunması, hem de ‘Eşdeğer Parça Belgesi’nin ait olacağı ürünle ilgili içerdiği teknik değerlendirmelerle içeriği kuvvetli bir belge olması hedeflenmektedir.
Eşdeğer Parça Belgelendirmesi Ürünler (6 ürün grubu, 20 ürün):
Bu ürünler ilk süreçte belgelendirmeye esas ürünler olarak TSE Genel Sekreterliği tarafından belirlenmiştir. İlk etapta sigortacılıkta en çok değiştirilen 20 ürün için çalışmalar yapılmıştır.
Diğer ürünler için iş ve işlemler kısa sürede başlayacaktır.
PARÇALAR :
- ÖN TAMPON
- ARKA TAMPON
- ÖN PANJUR
- MOTOR KAPUTU
- BAGAJ KAPAĞI
- ÖN SAĞ KAPI
- ÖN SOL KAPI
- ARKA SAĞ KAPI
- ARKA SOL KAPI
- ÖNPANEL
- ÖN TAMPON DEMİRİ
- ÖN SAĞ ÇAMURLUK
- ÖN SOL ÇAMURLUK
- ARKA SAĞ ÇAMURLUK
- ARKA SOL ÇAMURLUK
- SAĞ FAR
- SOL FAR
- ÖN CAM
- RADYATÖR
- JANT
SSS
1. Eşdeğer Parça Nedir?
Eşdeğer Parça Genelgede belirtildiği üzere;
Eşdeğer (muadil) parça, bir motorlu aracın montajında kullanılan esas-orijinal parçaların değiştirilmesi amacıyla üretilen, ilgili yasal mevzuat (yönetmelik, standard, teknik düzenleme) çerçevesinde belirlenen deney, muayene metotlarına göre orijinal parçayla (kütle, boyut, malzeme ve işlevsellik vb.) kıyaslanarak tespit edilen kriterlere uygunluğu, akredite bir kuruluş tarafından belgelendirilmiş parçadır.
2. Belgelendirmek istediğim her ürün için orijinal parça tedarik etmem gerekiyor mu?
-Bilindiği üzere ‘Eşdeğer (muadil) parça, bir motorlu aracın montajında kullanılan esas-orijinal parçaların değiştirilmesi amacıyla üretilen, ilgili yasal mevzuat (yönetmelik, standard, teknik düzenleme) çerçevesinde belirlenen deney, muayene metotlarına göre orijinal parçayla (kütle, boyut, malzeme ve işlevsellik vb.) kıyaslanarak tespit edilen kriterlere uygunluğu, akredite bir kuruluş tarafından belgelendirilmiş parçadır.’ İbaresi T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı genelgesinde bu tanımla yayımlanmıştır. Bu sebeple ilgili ürün için orijinal parçanın görülmesi gerekmektedir.
3. Belge alırsam belge kapsamımda ne yazacak?
Her eşdeğer parça, yerini alacağı orijinal parçanın araç üzerinden işlevini üstlenecektir ve dolayısıyla bu orijinal parça ile tanımlanır. Orijinal parçanın değiştirildiği, eşdeğer parçanın kullanıldığı aracın markası, ticari tanım bilgisi ve donanım bilgisi eşdeğer parçanın tanımının içindedir. Orijinal parçanın OEM numarasının da bu tanımlamada önemli yeri olacaktır. Yani üreticiler genel bir ‘eşdeğer kapı üretimi belgesi’ veya ‘eşdeğer X marka aracın kapısının üretimi belgesi’ değil, belgelendirilecek olan ‘A marka aracın B ticari tanımı C donanımlı modelinin sağ ön kapısı’dır. Bu yaklaşım, eşdeğer parça tanımının vazgeçilmez bir özelliğidir.
4. TSE Eşdeğer Parça Belgelendirme Programı nasıl olacak? Belgelendirme sırasında neler yapılacak?
Bu belgelendirme aşamasında eşdeğer parçaların orijinal parça ile kütle, boyut, malzeme ve işlevsellik açılarından kıyaslanarak belgelendirilmesi söz konusudur.
Parçaların tabi tutulacağı test ve deneylerle ilgili olarak, genelge, ayrıca, ‘Belgelendirilecek ürün için yapılacak test/deneylerde takip edilecek test/deney prosedürleri kabul görmüş uluslararası standartlarda yapılmalıdır. Belgelendirilecek ürün için fonksiyonellik özellikleri, malzeme özellikleri ve tasarım ölçütleri deneye tabi tutularak tespit edilmelidir. Belgelendirme kuruluşu, ürün testlerini metal, plastik, aydınlatma parçalarına yapılan ana testler kapsamında malzeme, parça, işlevsellik ana kriterlerine göre yapmalı bu amaçla mutad testleri uygulamalıdır.’ ifadesini de kullanılmıştır.
Firmaların üretim yeterlilikleri, kalite kontrol yeterlilikleri, üretim süreçlerinin ve ürünlerinin takip edilebilirlik özellikleri TSE personeli tarafından uygun süreçler ile değerlendirilecektir.
5. Eş değer parça belgelendirmesine esas teknik dokümanlar
Genelge’de belirtildiği üzere eşdeğer parçanın kütle, boyut ve işlevsellik konularında orijinal parça ile toleransları dahilinde uyumlu olmalıdır. Bunu belirlemek amacıyla ”Eşdeğer parça” orijinal parça ile kıyaslanacaktır.
6. Belge ve varsa marka kullanım şartları nelerdir. Haksız marka kullanım yaptırımları nelerdir?
Firma markasını aldığı belgenin kapsamında kullanmak ile mükelleftir. Haksız marka kullanımı durumunda kullanıma göre yönergede belirtilen şartlarda mahkemeye gidilebilir.
7. Belgeyi sürdürme, askıya alma, geri çekme ve iptal kuralları nelerdir?
Yönerge ’de belirtilen şartlara uyulmadığı takdirde ( kalite sistemi kayıtlarının uygun tutulmaması, ürünlerde güvenliği engelleyecek bir problem çıktığında vb. durumlarda) TSE belgeyi problem giderilinceye kadar askıya alabilir, geri çekebilir ve ya iptal edebilir.