EN 60204-1 Testleri Nedir ? EN 60204-1 Testleri Nasıl Yapılır ?
Makine İmalatçıları İçin Kritik Kılavuz: EN 60204-1 Makine Elektrik Güvenliği Standardı
İstanbul, Türkiye – Makine imalat sektöründe faaliyet gösteren her işletme için ürün güvenliği ve uluslararası pazarlara erişim, başarının temel taşlarıdır. Bu noktada, makinelerin elektrikli donanımlarının güvenliğini temel alan TS EN 60204-1 standardı, üreticiler için hem bir zorunluluk hem de bir güvencedir. Tasar Danışmanlık olarak, makine üreticilerinin bu kritik standardı anlamaları ve uygulamaları için kapsamlı bir rehber hazırladık.
EN 60204-1 Standardı Nedir ve Neden Hayatidir?
EN 60204-1, “Makinelerde Güvenlik – Makinelerin Elektrik Donanımı – Bölüm 1: Genel Kurallar” standardı, makine ve teçhizatların elektrik panoları ve kontrol sistemlerinin tasarım, üretim ve test süreçlerini düzenleyen uyumlaştırılmış bir Avrupa standardıdır. Temel amacı, insan hayatını, makineleri ve çevreyi elektrik kaynaklı tehlikelerden korumaktır.
Bu standart, özellikle 2006/42/AT Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamında CE işareti almak isteyen üreticiler için vazgeçilmez bir yol haritasıdır. Makinenizin elektrik donanımının bu standarda uygun olması, CE işaretlemesi sürecinin en önemli adımlarından biridir ve ürününüzün Avrupa Birliği pazarında serbestçe dolaşabilmesi için bir pasaport niteliği taşır.
Standardın Kapsamı Hangi Makineleri İçerir?
EN 60204-1, çalışır durumdayken elle taşınamayan, koordineli bir şekilde birlikte çalışan bir grup makine dahil olmak üzere geniş bir yelpazeyi kapsar. Standardın uygulama alanı, belirli gerilim ve frekans limitleri dahilindeki elektrikli, elektronik ve programlanabilir elektronik donanım ve sistemlerdir:
- Alternatif Akım (AC) için: 1000V’a kadar
- Doğru Akım (DC) için: 1500V’a kadar
- Frekans için: 200 Hz’i aşmayan
Gıda işleme makinelerinden ağaç işleme tezgâhlarına, metal işleme makinelerinden ambalajlama ve tekstil makinelerine kadar endüstriyel üretimin her alanında bu standardın gereklilikleri geçerlidir.
EN 60204-1’in Temel Teknik Gereklilikleri Nelerdir?
Bu standart, makine elektrik güvenliğini bütünsel bir yaklaşımla ele alır. Üreticilerin odaklanması gereken başlıca teknik konular şunlardır:
1.) Elektrik Çarpmasına Karşı Koruma
Doğrudan Temas: Operatörlerin ve bakım personelinin tehlikeli gerilim altındaki bölümlere (kablo, bara vb.) temasının engellenmesi. Bu genellikle panolar ve koruyucu muhafazalar ile sağlanır.
Dolaylı Temas: Bir yalıtım hatası sonucu normalde gerilim altında olmayan ancak iletken olan makine bölümlerine (şasi, motor gövdesi vb.) dokunulması durumunda koruma sağlanması. Topraklama ve otomatik ayırma sistemleri burada devreye girer.
2.) Ekipmanın Korunması
Aşırı Akım Koruması: Kısa devre ve aşırı yük gibi durumlarda elektrik donanımının hasar görmesini önlemek için sigorta ve devre kesicilerin doğru seçilmesi ve kullanılması.
Topraklama Devamlılığı: Koruyucu topraklama (PE) devresinin bütünlüğünün sağlanması ve düşük empedanslı bir yol oluşturulması.
3.) Kontrol Devreleri ve Fonksiyonları
Acil Durdurma (Emergency Stop): Tehlike anında makinenin tüm hareketlerini güvenli bir şekilde durduracak acil durdurma fonksiyonlarının tasarımı ve uygulanması.
Kumanda Butonları ve Sinyal Lambaları: Operatör komutlarının net, anlaşılır ve güvenli olmasını sağlayacak renk ve sembol standartlarına uyum.
4.)Teknik Dokümantasyon
Standarda uygunluğun kanıtlanabilmesi için detaylı bir teknik dosya hazırlanması şarttır. Bu dosya; risk değerlendirmesi, elektrik şemaları, malzeme listeleri, hesaplamalar ve yapılan testlerin raporlarını içermelidir.
Uyum Sürecinde Karşılaşılan Zorluklar ve Danışmanlığın Rolü
EN 60204-1’e uyum süreci, özellikle KOBİ’ler ve karmaşık makineler üreten işletmeler için zorlayıcı olabilir. Risk değerlendirmesinin doğru yapılması, güncel standart revizyonlarının (örneğin, EN 60204-1:2018) takip edilmesi, karmaşık kontrol sistemlerinin doğrulanması ve kapsamlı bir teknik dosya oluşturulması uzmanlık gerektiren alanlardır.
Bu noktada Tasar Danışmanlık gibi uzman bir kuruluştan destek almak, süreci hızlandırır, maliyetleri düşürür ve olası hataların önüne geçer. Deneyimli ekibimizle;
- Risk Değerlendirmesi: Makinenizin potansiyel elektriksel tehlikelerini analiz eder ve alınması gereken önlemleri belirleriz.
- Tasarım ve Projelendirme Desteği: Elektrik projelerinizin standarda uygun olarak hazırlanmasında size rehberlik ederiz.
- Test ve Doğrulama: Toprak devamlılığı, yalıtım direnci ve dielektrik dayanım gibi kritik testlerin yapılmasını sağlarız.
- Teknik Dosya Hazırlığı: CE işaretlemesi için gerekli olan tüm teknik dokümantasyonun eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanmasını üstleniriz.
Sonuç: Güvenlikten Doğan Rekabet Avantajı
EN 60204-1 standardına uyum, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda markanızın güvenilirliğini ve kalitesini tescilleyen bir adımdır. Standarda uygun makineler üreterek hem çalışanlarınızın ve müşterilerinizin güvenliğini sağlarsınız hem de ürünlerinizi uluslararası pazarlarda rahatlıkla sunarak rekabet gücünüzü artırırsınız.
Makine elektrik güvenliği ve CE işaretlemesi süreçlerinizde profesyonel bir destek almak için tasardanismanlik.com üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman ekibimiz, projenizin her aşamasında size özel çözümler sunmaktan memnuniyet duyacaktır.