BULUŞ NEDİR?
Buluş, bir problemi çözmek veya bir ihtiyacı karşılamak için yeni bir fikir veya yöntem geliştirmek anlamına gelir. Bu fikir veya yöntem, genellikle özgün, yaratıcı ve yenilikçi bir şekilde düşünülerek oluşturulmuştur.
Buluşlar, endüstriyel veya bilimsel alanlarda kullanılan yeni ürünler, cihazlar veya sistemler gibi birçok farklı şekilde ortaya çıkabilirler. Bir buluş, var olan bir ürünü veya sistemi geliştirmek veya yeni bir şey yaratmak için mevcut teknolojileri veya süreçleri bir araya getirerek gerçekleştirilebilir.
Buluşlar genellikle, bir problemin çözümü veya bir ihtiyacın karşılanması için yaratıcı bir şekilde düşünmek, mevcut bilgi ve kaynakları kullanmak ve bazen de deneme-yanılma yoluyla elde edilir. Bir buluş, patent veya diğer fikri mülkiyet hakları ile korunabilir ve genellikle bir inovasyon veya keşif sürecinin sonucudur.
Buluşlar, dünya çapında ekonomik, toplumsal ve teknolojik gelişmeleri şekillendiren önemli unsurlardır ve birçok alanda büyük bir etkiye sahiptirler.
Buluşların tanımı genellikle yapılmaz. Buluş kavramına sınır getirmemek amacıyla, tanım yerine yorum tercih edilir. Buluş, “teknik bir sorunu ortaya koyan ve teknik bir çözüm yolu gösteren” bir fikir ürünüdür.
Buluşun patent verilerek korunması açısından teknik sorun, teknik çözüm, teknik yaklaşım yorumlarından şu sonuç çıkarılabilir: “Bir buluşun patentle korunabilmesi için teknik bir özelliğinin olması ön koşuldur”
Patent Tescili
Buluşun patent verilerek korunması ölçütlerinin değerlendirilmesinden önce bir buluşun varlığı gereklidir. Eğer bir buluş söz konusu ise, bu buluşun “yeni”, “sanayiye uygulanabilir”, “bir buluş basamağı içerir” olup olmadığı incelenecektir.
Buluş yapan kişilerin buluşa yönelik dört seçeneği bulunmaktadır:
– Buluşu yapan buluşunu açıklamaz ve uygulamaz
– Buluşu yapan buluşunu açıklar ya da uygular, herkesin kullanımına serbest bırakır
– Buluşu yapan buluşunu yazar (tarifname, istemler, resimler/şemalar, özet) ve buluşunun korunması için patent başvurusu yapar
– Buluşu yapan buluşunu, eğer koşullara uygun ise, gizli bilgi (ticaret sırrı) olarak saklar
BULUŞUMU NEDEN KORUMALIYIM
Ancak; zaman, emek, para, birikim, sabır ve inat gerektiren eylemlerle buluş yapılabilir. Bütün bu çabalarla buluş oluşturulurken, hiçbir çaba harcamayan ve taklit eden kişilere karşı (ki bunların sayısı buluş yapanlardan çok daha fazladır) buluşları korumak önemlidir.
“Buluş bir iddiadır ve aksi kanıtlanana kadar dünya çapında YENİDİR. “Patent Belgesi almak isteyen buluşçu BULUŞ İDDİASI ile yola koyulur. Başvuru yapıldıktan sonra, resmi bir kurum tarafından koruma verilebilirlik ölçütleri açısından incelenir. Tüm kriterleri taşıyorsa, buluşu görüşlere ve itirazlara açılır. Tüm rakiplerine ve tüm toplumun görüşlerine açık bir şekilde, iddiasını dile getiren, ve karşılığında belgesini alan buluşçu, tüm dünya tarafından yeniliği kabul edilmiş ve belgelenmiş buluşu ile rakipleri karşısında üstünlük , haksız kazançları engelleyebilmek adına yetkinlik kazanır.
PATENT – FAYDALI MODEL SÜRECİ
- Aşama: Buluşu yapan tarafından buluş konusunun bildirimi;
- Aşama: Buluş konusunun tartışılması ve buluş bildirimi ile karşılaştırılması;
- Aşama: Patent ön araştırması yapılması ve koruma kararı;
- Aşama: Tarifname ile istemlerin yazılması ve varsa resimlerin çizilmesi;
- Aşama: Başvuru
- Ulusal Başvuru (yalnız Türkiye veya bir başka ülke için),
- Bölgesel Başvuru (Avrupa veya Avrasya Patenti için)
- Uluslararası Başvuru (Patent İşbirliği Antlaşmasına göre Uluslararası Patent Başvurusu 142 ülke için);
- Aşama: Başvurunun yapılması;
- Aşama: Başvurunun izlenmesi;
- Aşama: İşlemlerin sonuçlanması (Patentin Alınması);
- Aşama: Yıllık ücretlerin ödenmesi.
Resmi Süreç: Türkiye’de Patent Belgesinin verilmesi için tek yetkili kurum Türk Patent Enstitüsü’dür.
Patent almak için yapılan resmi başvuru, önce şekli şartlar yönünden incelenir. Şekli şartlara uygun olan başvurular Türk Patent Enstitüsü veya anlaşma yapılan Rusya, Avusturya, Danimarka, İsveç ve Avrupa Patent Ofislerinde yapılan araştırma sonucunda düzenlenen araştırma raporu Resmi Patent Bülteninde yayınlanır.
Bu aşamaya kadar incelemesiz ve incelemeli sistemler arasında bir fark yoktur. Başvuru sahibi bu aşamada Sistem Tercihini yapar.
İncelemesiz Sistemde, üçüncü kişilerin yayınlanan başvuru ve araştırma raporu ile ilgili olarak bildirecekleri görüşler başvuru sahibine bildirilir. Belirlenen süre dolduktan sonra, üçüncü kişilerin görüşleri dikkate alınmadan, İncelemesiz olan yedi yıl için verilir. Bu sistemde, patent verilebilirlik şartları açısından esas inceleme yapılmaz.
İncelemeli Sistemde, Araştırma Raporunun yayınlanmasından sonra, üçüncü kişiler,onay verilebilirlik şartları açısından itiraz edebilir. Başvuru sahibinin incelenerek patent verilmesini tercih etmesinden veya bir üçüncü kişinin inceleme yapılmasını talep etmesinden sonra esas inceleme yapılır. İnceleme Raporunun olumlu olması veya olumsuzlukların giderilmesi halinde İncelemeli olursa yirmi yıl için verilir.